Siêu máy tính dự đoán Wolves vs Everton, 03h00 ngày 9/3

Đi nhiều, làm nhiều, đối mặt nhiều tình huống cam go, chúng tôi mày mò đọc, học hỏi, chia sẻ với đồng nghiệp ở mọi chuyên ngành, nhiều quốc tịch. Chính điều này đã thôi thúc cả hai cùng chủ biên một cuốn sách về Covid-19.

Ban đầu, tôi và Hải dự định chia sẻ kiến thức về hồi sức cấp cứu bệnh nhân mắc Covid - mảng chưa có tiền lệ ở Việt Nam. Nhưng rồi dịch chuyển biến quá nhanh, "Zero Covid" buộc phải chuyển sang chung sống thích ứng an toàn, chúng tôi quyết định mời thêm nhiều người ở chuyên ngành khác cùng viết sách để làm cơ sở ra đời ngành Covid học.

Nhóm tác giả biên soạn cuốn "Chẩn đoán và điều trị Covid-19" thuộc nhiều chuyên ngành, bệnh viện, địa phương. Lứa tuổi, kinh nghiệm cũng như học hàm, học vị cũng rất khác, nhưng cùng chung nhiệt huyết, quyết tâm ra đời một sản phẩm hữu ích cho ngành Y nước nhà.

Có những người rất trẻ, chỉ mới tốt nghiệp bác sĩ nội trú bệnh viện, lại là những thành viên tích cực nhất. Có tác giả đang bị nhiễm Covid-19 vẫn miệt mài viết từ chính kinh nghiệm bản thân mình. Nhiều tác giả thuộc chuyên ngành chống nhiễm khuẩn, y tế công cộng, sản khoa, dược lý, phục hồi chức năng, tâm thần học... hai vị chủ biên chúng tôi chưa gặp ngoài đời bao giờ, nhưng khi được mời đã hoàn thành bản thảo rất nhanh và chất lượng.

Và chúng tôi cùng lập một kỷ lục. Từ khi Phó giáo sư Hoàng Bùi Hải đề xuất ý tưởng cho đến khi bản thảo gần 900 trang vào nhà in chỉ không đầy bốn tháng. Chỉ có Covid mới buộc tất cả trôi nhanh đến vậy.

Đến tuần cuối cùng của năm cũ, tôi mới nhận ra, năm 2021 của tôi lướt qua nhanh đến nỗi, mọi việc tưởng như bộ phim vừa xem trong giây lát.

Một cái Tết con Trâu vui vầy với thành quả chống dịch được thế giới khen ngợi. Những sách lược thành công, những anh hùng chống dịch, chiến thuật đánh đuổi giặc Covid với mục tiêu "zero Covid" ở mọi ngóc ngách Việt Nam được coi là thành công mỹ mãn... Cho đến những ngày cuối tháng tư, sắp bước vào nghỉ lễ, ổ dịch chủng mới Delta phát hiện ở TP HCM.

Với những gì virus gây ra ở các nước trên thế giới, đặc biệt là Ấn Độ, chính bản thân tôi là người ủng hộ "zero Covid" khi chương trình tiêm chủng diện rộng chưa bắt đầu. Chúng tôi đã nhắn tin, gọi điện tới các vị lãnh đạo xin được giãn cách xã hội dù ngắn ngày để gói gọn "con Delta" vô cùng phức tạp này.

Biết bao cố gắng của cả hệ thống và toàn dân đã đổ ra, nhưng hậu quả của cơn bão tràn qua thật khủng khiếp mà một người ở tâm dịch suốt ba tháng như tôi không bao giờ muốn nhắc lại. Những tổn thất là bài học đắt giá mà chúng ta luôn phải ghi nhớ. Những cường quốc y tế với phương tiện cấp cứu hồi sức hiện đại còn không giảm được tỷ lệ tử vong khi dịch bùng phát, trong khi một hệ thống y tế từ cơ sở đến trung ương còn thiếu và yếu như chúng ta làm sao xoay chuyển được tình hình? Ai cũng thấy sự dũng cảm và ý chí của những người tham gia chống dịch, nhưng với "vũ khí" thô sơ, ta đã không ngăn được cơn đại hồng thủy. Chúng ta đã không giữ lại được nhiều mạng sống cho người dân Nam bộ trong những tháng hè khốc liệt năm qua.

Những tháng cuối năm này, số ca nhiễm vẫn tăng chóng mặt, nhưng tình huống đã hoàn toàn khác. Vaccine đã được phủ diện rộng và tỷ lệ tử vong rơi chủ yếu vào nhóm chưa tiêm, bệnh nền nguy hiểm. Hệ thống y tế cũng đã kinh nghiệm hơn với việc phát hiện và điều trị ca tăng nặng. Việc điều trị cách ly người nhiễm tại nhà đã được xã hội chấp nhận. Tâm lý nghi kỵ người nghi nhiễm đã không còn vì ai trong chúng ta cũng có thể là F0 hay F1.

Phải làm gì để một năm mới tốt đẹp hơn? Như cuốn sách về Covid sắp xuất bản, tôi tin rằng chiến lược coi Covid như một bệnh, một chuyên khoa là hướng đi tất yếu trong thời kỳ thích ứng an toàn - cụm từ tôi tâm đắc.

Có xem Covid như một bệnh lý chuyên khoa, ta mới có thể yên tâm quay lại cuộc sống bình thường. Chỉ khi nắm chắc được sinh bệnh học, diễn biến tự nhiên và các biến chứng... tỷ lệ tăng nặng và tử vong sẽ được khống chế. Covid -19 sẽ như những đại dịch bùng phát dữ dội rồi thoái triển thành một loại cúm mùa mà lịch sử nhân loại từng chứng kiến.

Để được an toàn, chúng ta cần thay đổi cách đối xử với y tế. Củng cố lại hệ thống chữa bệnh từ cấp nhỏ nhất là phường, xã, huyện; xây dựng khoa truyền nhiễm tách khỏi khu điều trị thông thường từ các bệnh viện huyện đến trung ương; trang bị máy móc, thuốc men, phương tiện phòng hộ, kit test... đầy đủ là nhiệm vụ của cả chính quyền chứ không riêng ngành Y.

Đầu tư nhiều hơn vào con người với việc đào tạo nhân viên y tế bài bản, bảo đảm thu nhập và tạo hướng đi để phát triển chuyên môn là căn cơ để có một ngành Y thành công trong mắt xã hội. Nếu còn để những bác sĩ trẻ ra trường nhận lương tháng 5 triệu đồng và tiền chống dịch từ tháng 7/2021 vẫn chưa về tài khoản, chúng ta có lỗi.

Cuối cùng là đầu tư vào khoa học. Việt Nam có thể thúc đẩy chuyên ngành Covid học; nghiên cứu, thử nghiệm và tự sản xuất vaccine một cách bài bản; phối hợp sản xuất các thuốc kháng virus chất lượng và giá thành phù hợp ngay trong năm 2022. Khi các hướng dẫn khoa học và dễ hiểu được cập nhật liên tục, người dân không hoảng loạn bấu víu vào những luận cứ phi khoa học nữa.

Những việc quan trọng này, chỉ một mình Bộ Y tế loay hoay không thể thành công. Sự đồng thuận từ trên xuống dưới của mọi cấp chính quyền theo tôi là chìa khoá để mở ra một năm 2022 khác biệt cho đất nước.

Nguyễn Lân Hiếu

Khi Song Jiaqian vượt qua kỳ thi chứng chỉ giáo viên vào năm ngoái, cô đã tự thưởng cho mình một phần thưởng độc đáo nhưng táo bạo: cắt tóc ngắn như đàn ông. 

Sự lựa chọn của cô gái 23 tuổi liều lĩnh đến nỗi cô phải trì hoãn nó cho đến khi chắc chắn về công việc biên chế của mình ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc - nơi nổi tiếng với các giá trị Nho giáo và lối sống truyền thống. 

Song thậm chí còn hỏi các đồng nghiệp xem có ai từng bị sa thải vì thay đổi kiểu tóc quá khác biệt không. May mắn là chưa có tiền lệ nào.

“Mọi người luôn nói rằng bạn nên trông giống phụ nữ, nhưng điều đó có nghĩa là gì?” - Song nói với tờ Sixth Tone. "Tôi là một phụ nữ. Và tôi trông giống như một người phụ nữ”.

Song là một trong số nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc đang thể hiện cá tính và quan điểm nữ quyền của mình bằng việc cắt đi mái tóc dài, đặc điểm thường bị gắn với sự xinh đẹp và nữ tính của người phụ nữ. Tất nhiên, cũng có một bộ phận cắt tóc ngắn chỉ đơn giản là vì nó thiết thực và dễ chăm sóc.

Bất chấp lý do là gì, phong cách này đang nhanh chóng được ưa chuộng, trong đó ngày càng nhiều phụ nữ từ bỏ những mái tóc dài để chuyển sang phong cách cắt ngắn. “Tại sao các cô gái phải vâng lời người khác, phải dịu dàng, trầm tĩnh, đặc biệt là ngoan ngoãn? Tôi không muốn tuân theo các quy tắc đó”.

Trong suốt 3 năm qua, trên nền tảng mạng xã hội Douban của Trung Quốc có một nhóm tên là “Phụ nữ tóc ngắn siêu ngầu” đã thu hút một lượng người theo dõi đáng kể.

Được thành lập vào tháng 3/2021, nhóm hiện có hơn 4.500 thành viên. 

Song cũng là thành viên của nhóm này. Cô vẫn hoạt động tích cực trên nhóm và đang chia sẻ kinh nghiệm của mình để khuyến khích những người khác.    

Vào tháng 3/2022, một thẻ tag có tên “đẹp mà không cần trang điểm” đã lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội nước này, trong đó khuyến khích phụ nữ đăng ảnh mặt mộc.

Trước đó, những trò thử thách liên quan đến tiêu chuẩn sắc đẹp khắt khe dành cho phụ nữ đã gây ra những cuộc tranh luận gay gắt, rộng rãi trên mạng xã hội, đặc biệt là trong giới phụ nữ trẻ. Kể từ đó, nhiều người đã có ý thức không dùng son môi và giày cao gót để thể hiện cá tính.

Nhưng phong trào cắt tóc ngắn như đàn ông thì khác biệt hơn bởi vì nó kéo theo những rắc rối sau đó. Một số người phải mất nhiều năm để lấy lại tinh thần, đặc biệt là những phụ nữ phải đối đầu với sự phản đối của cha mẹ. 

Sau khi được đảm bảo rằng cô sẽ không bị đuổi việc khi cắt tóc, Song chuyển sang thuyết phục mẹ.

Lúc đó là tháng 7, viện cớ thời tiết nóng nực ở Sơn Đông, cô đã thuyết phục mẹ cho phép cô cạo phần gáy. “Tôi đã đi được nửa đường” - cô nói.

Một tuần sau, cô có mặt ở tiệm cắt tóc để hoàn thành nốt nửa đường còn lại.

Thợ cắt tóc của cô đã rất ngạc nhiên. Anh ấy hỏi tôi: “Bạn có nghiêm túc không? Có chuyện gì xảy ra với bạn à?” - Song nhớ lại. Cuối cùng, anh ấy cũng cắt nhưng thực hiện nó một cách thận trọng, từng chút một, đề phòng cô thay đổi ý định giữa chừng.

Đó là một quyết định mà Song đã nung nấu 4 năm nay. Hồi năm thứ nhất, cô từng đề cập đến chuyện này với các bạn cùng lớp, nhưng không ai coi đó là ý định nghiêm túc. “Họ nghĩ tôi nói đùa. Họ tin rằng sẽ không ai làm vậy” - Song nói.

Vào thời điểm đó, cô chỉ đơn giản muốn thử một cái gì đó mới. “Tôi vẫn còn trẻ. Tôi biết tóc mình sẽ mọc trở lại. Tôi chỉ muốn thử ngay cả khi nó chỉ là một trải nghiệm mới”.

Han Chu, sinh viên năm cuối ở một thành phố phía nam tỉnh Quảng Châu, đã lấy lại tinh thần sau 1 tháng đấu tranh với chính mình. Giống như Song, cô cũng muốn cắt tóc ngắn từ khi còn học trung học.

Một chuyến đi vào mùa hè năm ngoái đã khiến Han đi đến quyết định. Trong chuyến đi, một người bạn liên tục chụp ảnh cô và khăng khăng đề nghị cô thay đổi kiểu tóc.

“Bạn tôi đề nghị tôi làm lại tóc để che đi một phần khuôn mặt vuông của tôi. Tôi tự hỏi tại sao họ lại nói điều này với tôi?” - cô nhớ lại. Nhận xét đó khiến quyết định của Han trở nên dễ dàng hơn.

“Nhìn những chàng trai xung quanh mình, tôi thấy họ rất thoải mái”.

Sau 8 tháng suy nghĩ, cô đã quyết định chia tay mái tóc dài hồi tháng 2.

Bất kể động lực là gì, Han tin rằng cắt tóc ngắn thường là sự phản ánh rõ ràng về lập trường nữ quyền. 

Quan điểm này lan sang cả thế hệ nữ giới trẻ hơn, ví dụ như Zi Chen, 16 tuổi. “Sự trỗi dậy của nữ quyền đã trở thành một xu hướng, vì thế ai cũng muốn đi theo nó” - Zi nói.

“Hầu như người ta không ai quan tâm đến ngoại hình đàn ông, mà chỉ để ý đến phụ nữ”. Với việc cắt tóc ngắn, Zi tự xếp mình vào nhóm đàn ông và từ bỏ mọi nghĩa vụ làm đẹp. 

Bà Bai Meijiadai - giảng viên Trường Báo chí và Truyền thông, ĐH Liaoning - cho rằng, hầu hết các nữ sinh Trung Quốc không được ăn mặc thoải mái khi ở trường trung học. Vì thế, khi vào đại học, họ được tự do đón nhận những phong cách mới.

“Họ cũng bắt đầu xem các video trang điểm - những thứ đặt ra các tiêu chuẩn về ngoại hình của phụ nữ”.

Bà Bai cho rằng xu hướng chống lại các tiêu chuẩn sắc đẹp của phụ nữ Trung Quốc xuất hiện sau và được truyền cảm hứng bởi các phong trào khác trên thế giới, như phong trào “Me too” vào năm 2017, sau đó là “Escape the Corset” của Hàn Quốc vào năm 2018. 

Bà Bai bày tỏ lo ngại về việc cắt tóc ngắn liệu có liên quan đến nữ quyền hay không. Tuy nhiên, bà thừa nhận ý nghĩa biểu tượng của phong trào này. “Việc để cho sự đa dạng tồn tại là một điều tích cực và hình ảnh này sẽ giúp mọi người nhận ra rằng cắt tóc ngắn không phải thiếu nữ tính”.

Đối với nhiều người, “không con cái, không nhẫn cưới” có vẻ như là cách duy nhất để duy trì sự độc lập của họ.